Wat als we jongeren hun dromen, zorgen, angsten en toekomst zouden laten schilderen? Met verf gemaakt van luchtvervuiling?
Geen zin in blabla? Klik dan hieronder meteen door naar de documentaire.
Wel zin in blabla? Hieronder lees je de kiemen van het mooiste verhaal dat we tot nog toe in onze eigen Belgische klei hebben geplant.
Dit verhaal begint in 2019, in New Delhi. Ik werkte er aan de documentaire Klimaatslaven, een onderzoek naar Indiase klimaatvluchtelingen die in slavernij terechtkomen. Even verstikkend als het verhaal – allicht het meest deprimerende dat we met The Polar Project maakten – waren de oorzaken van klimaatopwarming die zich tijdens de opnames opdrongen achter de camera. En dat stikken mag je letterlijk nemen. Een toxische combo van uitlaatgassen, branden net buiten de stad en miljoenen vuurwerkpijlen ter ere van het Divali-festival deden de hoeveelheid fijnstof in de lucht exploderen tot meer dan 400 µg/m³, acht keer de hoeveelheid die de Wereldgezondheidsorganisatie de limiet noemt om geen gezondheidsschade op te lopen. Sigaretten maken geen verschil meer, vatte een befaamde longarts het samen voor de camera. Roker of niet, in Delhi kreeg je longkanker gewoon door te ademen.
Ik hapte naar lucht, en vond die in mijn ontmoeting met Nikhil Kaushik van Graviky Lab. Samen met Anirudh Sharma had hij een apparaat ontwikkeld waarmee hij schadelijk fijnstof en koolstof kon opvangen, door het kinderlijk eenvoudig op de uitlaatpijp van auto’s te monteren.
Air Ink van Graviky Labs
Van die uitstoot maakt Nikhil inkt: air ink. Het is het soort circulaire toepassingen waarvan je durft te hopen dat ze de wereld gaan redden. Niet alleen omdat ze zo verdomd efficiënt zijn – Graviky Lab koopt ondertussen industriële hoeveelheden koolstof op van vervuilende bedrijven – maar ook omdat ze tot de verbeelding spreken, omdat ze een verhaal vertellen.
Trouwe volgers weten dat we bij The Polar Project geloven in de kracht van goede verhalen. En dat wij vanuit dat geloof op het obsessief-compulsieve af streven naar een inclusief, constructief debat dat mensen samenbrengt in plaats van verdeelt. Consequent geven we in onze onderzoeksverhalen een stem aan kwetsbare gemeenschappen die de impact van klimaatverandering het sterkst voelen – inheemse leidsters die strijden tegen ontbossing in Brazilië, de Indiase slaven, jonge activistes die hun regering doen zweten in Zambia. Dichter bij huis geven we jong taaltalent een podium met onze schrijfwedstrijd The Polar Pitch.
Maar een publiek debat dat de gave van het woord vereist, sluit meer mensen uit dan het omarmt. Nodeloos, want alles kan een medium zijn. Zo is een muur, vanuit een storytellingperspectief, niets anders dan een bakstenen krant. Als ene Nikhil me dan met passend hoestje komt vertellen dat hij inkt maakt van die verstikkende smog in Delhi, dan is die inkt níét op Belgische muren kladden geen optie meer.
In het Vermeylenfonds, dat van sociale inclusie door middel van taal haar alfa en omega maakt, vonden we al in de vroege uren een enthousiaste partner in crime. Ons stedelijk canvas moest dat van jongeren worden - jongeren met veel creatief talent, maar helemaal gepasseerd in de debatten die nochtans niemand méér aanbelangen dan hen: de generatie die het langst de gevolgen zal dragen van de rotzooi waar ze het minst schuld aan hebben.
Maar een publiek debat dat de gave van het woord vereist, sluit meer mensen uit dan het omarmt. Nodeloos, want alles kan een medium zijn. Zo is een muur, vanuit een storytellingperspectief, niets anders dan een bakstenen krant.
In het Gentse Graffiti vzw en het Brusselse Rezolution – bevolkt door mooie mensen die al jaar en dag niets anders doen dan jongeren een stem geven met urban culture – vonden we de gedroomde partners om een workshoptraject op te zetten: pARTicular Matters. Omdat kunst ertoe doet, omdat de stem van jongeren ertoe doet, en omdat particulat matter Engels is voor fijnstof, en goed bekt. Werkmiddelen vonden we in de vrijgevige handen van de Koning Boudewijn Stichting en IMD, een extra brok urgentie in de ergste overstromingen die ons land ooit kende, parallel met het workshoptraject.
Het hele verhaal, van Gent tot Brussel tot Pepinster, zie je in de documentaire hieronder. Met elf jongeren met een hart voor graffiti die twee weken lang het beste van zichzelf gaven, en een soundtrack van uitsluitend jonge, Belgische hiphopbands. Zet je neer met een goed glas, stuur het door naar al wie er iets aan heeft, comment, share en volg ons YouTube-kanaal voor meer op til staande verhalen, contacteer ons als je een voorstelling wil organiseren of een gelijkaardig project wil opzetten, trek naar Kuregem en het Gentse café ENTR als je de kunstwerken in het echt wil zien, en laat je vooral inspireren door de fantastische jonge Vlamingen en Brusselaars die van pARTicular Matters hún verhaal gemaakt hebben, een verhaal dat licht doet schijnen in de soms duistere klimaatrealiteit.
